Mijn onderzoek draait om de vraag hoe je je als individu kan blijven verhouden tot systemen die groter zijn dan jezelf. Denk hierbij bijvoorbeeld aan burgers die bekneld raken in het bureaucratisch systeem zoals dit in de toeslagenaffaire is gebeurd. Daarnaast richt ik mij op de ambtenaar die, net als de burger, bekneld raakt. Maar in dit geval klem tussen de burger en de wet. Zowel de burger als de ambtenaar verliezen autonomie en krijgen het gevoel geen invloed meer uit te kunnen oefenen op een ingewikkeld en ondoorzichtig proces van regels en protocollen. Het gevolg is een systeem waaruit de menselijkheid verdwijnt. Dit kan leiden tot normatieve uitsluiting en het gevoel niet meer mee te kunnen of mogen doen.

Little Acts of Rebellion
Vanuit de kracht van woede en de lichtheid van rebellie ontdekte ik dat het mogelijk is om ruimte te creëren waarin mensen hun autonomie kunnen heroveren. Dit deed ik door mensen de ruimte te geven om zelf een spelregel te maken. In een van de onderzoeken heb ik deelnemers bijvoorbeeld uitgenodigd om vijf dagen lang iedere dag een “Little Act of Rebellion” te doen. Zij mochten daarin zelf bepalen wat zij rebels vonden en hoe ver zij wilden gaan. Het doen en delen van deze acties gaf ontzettend veel energie en plezier en bleek in veel gevallen door te werken op andere gebieden: deelnemers gaven aan dat ze beter konden aangeven wat voor hen belangrijk was en gingen dingen aan die ze normaal gesproken niet durfden. Het bedenken en uitvoeren van de acties gaf hen een gevoel van autonomie, eigenaarschap en communiceerde vaak een persoonlijke waarde.

Maar het maken van een spelregel heeft niet alleen invloed op degene die de spelregel bedacht heeft: wanneer je een spelregel naast een algemeen geldende regel plaatst leg je hiermee (een deel van) het systeem bloot. Daarmee wordt het een uitnodiging aan de ander, die zich in het systeem bevindt, om zich hiertoe te verhouden en ook eigenaarschap te nemen. Op die manier kan ruimte gemaakt worden om je weer als mensen tot elkaar te kunnen verhouden, samen te kijken wat er nodig is en hoe het ook anders kan.

Artist statement

Hoewel ik sterk analytisch vermogen bezit werk ik uiteindelijk altijd vanuit empathie en menselijkheid. Ik blijf op zoek naar manieren om me te blijven verhouden tot complexe vraagstukken en naar manieren om met elkaar in verbinding te blijven. Ook (en juist) als we het niet met elkaar eens zijn.

Ambities

Ik denk dat we NU samen moeten nadenken hoe we onze samenleving in de toekomst willen vormgeven. We moeten nadenken over wat het betekent om zorg te dragen voor een ander en de wereld om ons heen. Er komen enorme vraagstukken op ons af waar we ons toe moeten zullen verhouden. Mogelijk oplossingen voor deze vraagstukken moeten juist ook van onderaf voorgesteld en gedragen worden. Ik denk dat we dit moeten doen vanuit het vertrouwen dat de meeste mensen het goed willen doen en dat we de waarde van de menselijkheid delen.

Ik zie de manier waarop we samenleven als een continu proces dat nooit af is en continu bevraagd moet worden, en niet alleen door de bovenlaag. Ik wil ruimte maken om burgers ook spelregels te laten bepalen; ruimte maken voor tegenkracht binnen met elkaar vastgestelde kaders. Dat houdt de dialoog gaande en zorgt ervoor dat we in verbinding blijven met elkaar.

Geleerd tijdens de studie

Mijn onderzoek was in eerste instantie voornamelijk auto-etnografisch: ik voelde onmacht, onrecht en daarmee een grote urgentie om met dit onderwerp aan de slag te gaan. Maar mijn grote emotionele betrokkenheid maakte het ook ingewikkeld om het proces naar buiten toe te duiden en te onderbouwen. De opleiding heeft mij gereedschappen gegeven om mijn proces en onderzoek deelbaar en overdraagbaar te maken. Daarmee werd het groter dan mijzelf. Deze gereedschappen kan ik nu bewust inzetten om anderen te betrekken en een verandering in gang te zetten. Dat voelt goed en stevig. Het is een basis waarop ik nu verder kan bouwen.